Seyid Lokman tarafından yazılan Oğuzname’de 1263 - 1264 yıllarında, “Dobruca’da Baba Dağı havalisinde bulunan on bin ilâ on iki bin civarında olan Türkmenleri idare etmiştir” yazılıdır.
Hoca Ahmed Yesevî Sarı Saltuk’un beline tahta kılıç takar ve şu nasihatı verir: “Saltuk Muhammed’im! Bektaş’ım seni Rûm’a göndersin. Leh diyarında, dalâletayin olan Sarı Saltuk suretine girip, ol mel’unu bir tahta kılıçla katleyle... Makedonya, Dobruca’da yedi krallık yerde nâm ve san sahibi ol...”
“Hayatı Efsaneleşmiş
Tahta Kılıçlı Alperen Sarı Saltuk”Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi’nde yer alan:
“Sarı Saltuk Baba, Pravadi yakınında vefat ettiğinde, eski vasiyeti üzerine cenazesi, yedi adet tabuta konarak, her biri bir tarafa götü-rülürken, Edirne Kralı da, “Bu adam bizdendir” diye, Saltuk’un naaşını getirdiği Babaeski’de gömdürür. İşte buna dayanarak kasabaya Babaeski demişlerdir” ifadesinden hareketle Babaeski’ye geldiğimizde, 1 Kasım 1992’de karşımıza çıkan şahsa:
“Hemşerim! Sarı Saltuk türbesi nerededir?” diye sorduk...
“Ben böyle bir türbe duymadım, ama ileride Küçük ayazma Sokak’taki türbelere bir bakın.” cevabını verdi.
Evliya Çelebi yedi tabuttan söz etse de, benim yaptığım araştırmalara göre. Sarı Saltuk’un on üç yerde makamı (türbesi) bulunmaktadır.
“Geldikti bir zaman, Sarı Saltuk’la Asya’dan
Bir bir diyâr-ı Rum’a dağıldık Sakarya’dan”
Yahya Kemal Beyatlı
Sarı Saltuk Gazi, Türkistan’ın büyük pîri Hoca Ahmd Yesevî’nin dergahında yetişmiş, hayatı efsaneleşmiş olan derviş gazilerden birisidir.
Evliya Çelebi’nin tesbitlerine göre, Ahmed Yesevî, Hacı Bektâş’a Sarı Saltuk lakabı ile tanınan Muhammed Buhari’yi, Horasan erenlerinden yedi yüz kişi ile beraber, ona yardıma yollar. Ayrıca, meşhur tahta kılıcını Sarı Saltuk’un beline takarak, şu nasihatı verir:
“Saltuk Muhammed’im! Bektâş’ım seni Rûm’a göndersin, dalâlet ayin olan Sarı Saltuk suretine girip, el mel’unu tahta kılıçla katleyle... Makedonya, Dobruca’da yedi krallık yerde nam ve san sahibi ol...”
Avrupa’da... (Dobruca’ya geçişi)
Sarı Saltuk, Rum diyarına gelişinden sonra, (o çağlarda Türkler Anadolu ve Balkanlar’a Rum diyarı derlerdi) verilen işaret doğrultusunda 1263-1264 tarihinde, Türk boyları Sarı Saltuk maiyetinde olarak Dobruca’ya geçmişlerdir. Sonradan Balıkesir’deki Karesioğulları’ndan İsa Bey zamanında tekrar Karesi’ye döndüklerini görüyoruz.
Seyid Lokman tarafından yazılan Oğuzname’de ise, 1263 - 1264 yılında, “Dobruca’da Baba Dağ havalisinde bulunan on bin ilâ on iki bin civarında olan Türkmenleri idare etmiştir” yazılıdır.
Yine Sarı Saltuk hakkında bilgi veren Evliyâ Çelebi, O’nun Beserabya’ya yerleşmeden önce Arpa Çukuru, Sivas ve Tokat’ta kaldığını nakleder.
Sarı Saltuk hakkında en eski bilgiler, Seyyah İbn-i Batuta’dadır. Batuta seyahatnamesinde, Babadağı’ndaki iki makamını ziyaret ettiğinden ve menkîbelerinden söz eder.
Rumeli’nin Türkleşmesinde ve islâmlaşmasında büyük emeği geçen Sarı Saltuk Gazi, ölümünden sonra, bedeninin bulunduğu yerin bilinmemesi için, vasiyet üzerine, oğullar ve mürîdleri yedi tabut yaptırarak, tabutları Babaeski, Babadağı, Kaliakra (Varna dolaylarında), Buzev (Romanya), Danzing, Lipka ve Niğde’nin Bor ilçelerine gömerler. (Sekizinci makam İznik’tedir)
X 
